Lisans Ders İçerikleri

Açık ve uzaktan öğrenmenin temel kavramları ve felsefesi; dünyada uzaktan eğitimin gelişimi; Tür- kiye’de uzaktan eğitimin gelişimi; uzaktan eğitimde öğrenen ve rehber rolleri; uzaktan eğitimde kullanılan teknolojiler; açık ve uzaktan eğitimin yönetimi; açık ve uzaktan öğrenmede sınıf yönetimi ve bileşenleri; açık eğitim kaynakları ve dünyadaki eğilimler; kitlesel açık çevrimiçi dersler; kişisel- leştirilmiş öğrenme ortamları; açık ve uzaktan eğitimle ilgili sorunlar ve bunların çözümü; öğretmen yetiştirmede açık ve uzaktan eğitim uygulamaları; açık ve uzaktan eğitimde bireysel öğretim materyali geliştirme ve öğrenci destek hizmetleri; farklı öğrenme durumları için öğretim stratejilerinin belirlenmesi; uzaktan eğitimde araştırma ve değerlendirme.

Çocuk psikolojisinin temel kavramları, tarihçesi ve yöntemleri; doğum öncesi gelişim; bebeklik dö- nemi gelişim alanları ve özellikleri; ilk çocukluk dönemi gelişim alanları ve özellikleri; son çocukluk dönemi gelişim alanları ve özellikleri; aile yapısı içinde çocuk; okul sistemi içinde çocuk; çocukluk dönemi uyum ve davranım problemleri; özel gereksinimleri olan çocuklar.

Hukuk ve yönetim hukukunun temel kavramları; yönetim hukukunun kaynakları; yönetimde haklar ve görevler; Çocuk Hakları Sözleşmesi ve İnsan Hakları Beyannamesi; öğretmenlerin idari ve yargısal denetimi; Türk Eğitim Sistemini kuran ve düzenleyen temel yasalar; eğitim paydaşlarının görev, hak ve sorumlulukları.

Antropolojinin konusu, temel kavramları, tarihçesi ve yöntemi; sosyal-kültürel antropolojide temel yaklaşımlar; antropolojik yönden eğitim ve eğitim antropolojisinin temel kavramları: Kültür, kül- türleşme, kültürlenme, uyarlama, alt kültür, karşıt kültür, ortak kültür vd.; eğitimin kültürel temel- leri ve işlevleri; kültürler arası farklılaşma, eğitim ve öğrenme; bir yaşama alanı olarak okul, okul kültürleri ve etnografileri; medya, kitle iletişim araçları, popüler kültür ve eğitim; küreselleşme, kültürel etkileşim, kültürel okuryazarlık ve eğitim; Türk kültür ve medeniyet tarihinde sözlü ve yazılı edebi eserlerde eğitim; Türk aile yapısında ebeveyn ve çocukların rolleri.

Antik dönemde (Eski Mısır, Mezopotamya, Anadolu, Hint, Çin, Antik Yunan ve Roma uygarlıkların- da) eğitim; Orta Çağ ve Yeni Çağda Doğu, Batı ve İslam toplumlarında eğitim; Rönesans, Reform, Aydınlanma Hareketleri ve eğitim; Endüstri Çağı ve Modern Dönemde eğitim; İslam kültür ve me-deniyetinin Batı medeniyeti ile ilişkileri; millî/ulus devletlerin doğması ve millî eğitim sistemlerinin gelişmesi; post-modern toplum tartışmaları ve eğitim; Antik dönemden bugüne dünyada eğitimde yaşanan temel değişimler ve dönüşümler.

Drama ve yaratıcı dramanın temel kavramları (drama, yaratıcılık, yaratıcı drama, oyun ve tiyatro pe- dagojisi, iletişim-etkileşim, rol oynama, doğaçlama, eylem, dramatik oyun, çocuk tiyatrosu, kukla, pandomim vb.); yaratıcı dramanın aşamaları, boyutları ve öğeleri; rol oynama ve doğaçlama; yara- tıcı dramanın tarihçesi; toplumsal olaylar ve yaratıcı drama ilişkisi; eğitimde dramanın uygulama basamakları; eğitimde dramada yararlanılabilecek kaynaklar; yaratıcı drama ders planının hazırlan- ması ve uygulanması; dramanın bireysel ve sosyal gelişime katkısı.

Eğitimde formal program ve program dışı etkinlikler/ örtük program kavramları; örtük programla ilgili yaklaşımlar; bilişsel ve duyuşsal alan öğrenmeleri ve örtük program; bir ritüel yeri olarak okul; okulda program dışı etkinlikler olarak okul törenleri; okulda sosyal, kültürel, sportif ve sanatsal et- kinliklerin önemi ve yönetimi; değerler eğitiminde örtük programın yeri ve önemi; değerler eğitimi açısından program dışı (anma, kutlama, buluşma, mezuniyet vd.) etkinlikler.

Program geliştirmeyle ilgili temel kavramlar; program geliştirmenin teorik temelleri; program tür- leri; öğretim programlarının felsefi, sosyal, tarihî, psikolojik ve ekonomik temelleri; program ge- liştirme ve öğretim programlarının özellikleri; program geliştirmenin aşamaları; programın temel öğeleri (hedef, içerik, süreç, değerlendirme) ve öğeler arasındaki ilişkiler; hedeflerin sınıflandırılma- sı ve programın öğeleriyle ilişkisi; içerik düzenleme yaklaşımları; eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi; program geliştirme süreci ve modelleri; eğitim programı tasarım yaklaşımları; program değerlen- dirme modelleri; program okur-yazarlığı; öğretim programlarının geliştirilmesinde öğretmelerin görev ve sorumlulukları; MEB öğretim programlarının özellikleri; öğretim programlarının uygulan- ması; dünyada ve Türkiye’de program geliştirmede yeni yaklaşımlar ve yönelimler.

Proje kavramı ve proje türleri; öğretim programları ve proje tabanlı öğrenme; okullarda proje prog- ramları (TÜBİTAK, AB ve diğerleri); proje için konu seçimi; literatür taraması; projede mantıksal çerçeve; projenin planlanması ve yönetimi; projede bilimsel yöntemin uygulanması; proje raporu hazırlama ve geliştirme; proje raporunu sonuçlandırma; proje değerlendirme ve iyi örneklerin ince- lenmesi; proje sunumları, poster ve broşür tasarlama teknikleri.

Temel kavramlar ve tanımlar; düşünme organı olarak beyin, düşünme biçimleri ve düşünmenin gruplandırılması; istemsiz düşünme ve özellikleri; istemli düşünme ve özellikleri; istemli düşün- menin yöntemleri; eleştirel ve analitik düşünme; eleştirel ve analitik düşünmenin temel özellikleri ve kriterleri, eleştirel ve analitik düşünmenin aşamaları; eleştirel ve analitik düşünmeyi etkileyen faktörler; eleştirel ve analitik düşünmenin kapsamı; eleştirel ve analitik okuma; eleştirel ve analitik dinleme; eleştirel ve analitik yazma.

Hastanede yatan çocukları yaş gruplarına göre gelişim özellikleri, ilgi ve ihtiyaçları, ruhsal durumla- rı; hastane personeli, çocuk ve aile arasındaki etkileşim; hastaneye hazırlayıcı eğitim, teşhis, tedavi ve ameliyata hazırlama; hastanede yatan çocuklara yönelik oyun, müzik, sanat, drama, matematik, hikâye vb. etkinlik planı hazırlama ve uygulama; hastane okulları ile ölümcül hastalığı olan çocuklar, aileleri ve personel arasındaki etkileşim.

Kapsayıcılık ve kapsayıcılığın içeriği; kapsayıcı eğitim: tanımı, içeriği ve önemi; kapsayıcı eğitimin hukuki dayanakları; ulusal ve uluslararası mevzuat; kapsayıcı eğitimde yaklaşım ve standartlar; kapsayıcı eğitimde öğretmen rolleri; kapsayıcı öğretim programı ve materyalleri; kapsayıcı eğitimde tutum ve değerler; kapsayıcı okul ve sınıf; kapsayıcı eğitim için eylem planı hazırlama; kapsayıcı eğitim uygulamaları: öğrencileri farklılaştıran özellikler, etkili iletişim, kullanılan dil, psiko-sosyal destek, öğretimi farklılaştırma ve örnekler, yöntemler ve teknikler, öğretimi planlama, ders mater- yallerinde kapsayıcılık ve kapsayıcı etkinliklerin seçimi; ders tasarlama uygulamaları.

Kavramsal çerçeve: Karakter, kişilik/şahsiyet, değer, erdem, ahlak, huy, mizaç vd.; karakter gelişimi ve eğitimi; karakter gelişiminde ve eğitiminde aile, çevre ve okul; değerlerin tanımı ve sınıflandırılması; değerlerin kaynakları ve bireysel, toplumsal, kültürel, dini, ahlaki temelleri; karakter ve değer eğitimi yaklaşım ve uygulamaları; karakter ve değer eğitiminde kültürlerarası farklılaşma ve birlikte yaşama kültürü; eğitim felsefesi ve hedefleri yönünden karakter ve değer eğitimi; karakter/değer eğitiminde öğretim yöntemleri ve teknikleri; modern ve çok kültürlü toplumlarda değerler krizi ve eğitim; insa- ni-kültürel kalkınma sürecinde değer eğitimi; Türk eğitim ve kültür tarihinden değer eğitimiyle ilgili örnekler, Türkiye’de değerler eğitimi uygulamaları ve araştırmaları; karakter ve değer eğitiminde rol model olarak öğretmen.

Karşılaştırmalı eğitimin tanımı, kapsamı, tarihçesi; karşılaştırmalı eğitimde yöntem ve araştırma; farklı ülkelerin eğitim sistemlerinin yapı, işleyiş, okul kademeleri, insan kaynakları, eğitimin finans- manı, eğitimde özelleşme, eğitimde politika oluşturma, planlama ve uygulama yönlerinden kar-şılaştırılması; farklı ülkelerde eğitimde cinsiyet, sosyal adalet ve eşitlik; farklı ülkelerde eğitimde reform ve yenileşme girişimleri; farklı ülkelerde öğretmen ve eğitim/okul yöneticisi yetiştirme sis- temleri; eğitimde küreselleşme ve uluslararasılaşma; eğitimle ilgili uluslararası sınavlar, kurumlar ve kuruluşlar.

Etkili öğretim ve öğrenmeyle ilgili temel kavramlar ve ilkeler; öğretmenlerin mesleki yeterlik, tu- tum, rol ve davranışları; ders planı hazırlama; mikro öğretim yönteminin kapsamı, yararları ve sı- nırlılıkları; konuya uygun aktif öğrenme etkinlikleri hazırlama; sınıfta örnek ders anlatma uygula- maları; ders sunumlarının videoya kaydedilmesi; kayıtlardan yararlanarak dersin değerlendirilmesi; hazırlanan etkinliklerin ve ders anlatımlarının geliştirilmesi.

Müzenin tanımı ve özellikleri, müzelerde sergileme; müze ve müze eğitimi; müze türleri; Türk mü- zeciliğinin gelişimi; dünyada müzeciliğin tarihine genel bir bakış; müze, sanat, kültür ve uygarlık ilişkisi; müze ve sanat eğitimi; müze ve toplum; müzelerin tarih bilincine katkısı; tarihi eserlere sahip çıkma; Dünyada ve Türkiye’de çağdaş müzecilik.

Okul dışı eğitim ve öğrenme kavramları; okul dışı öğrenmenin kapsamı ve önemi; okul dışı ortam- larda öğretim; okul dışı öğrenme ortamlarına uygun öğretim yöntem, teknikleri (proje tabanlı öğ- renme, istasyon tekniği vb.) ve öğretim materyalleri; okul dışı öğrenme ortamları (müzeler, bilim merkezleri, hayvanat bahçeleri, botanik bahçeleri, planetaryumlar, sanayi kuruluşları, millî parklar, bilim şenlikleri, bilim kampları, doğal ortamlar vb.); okul dışı öğrenme alan ve ortamlarının gelişti- rilmesi; okul dışı öğrenme etkinliklerinin planlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi.

Bireyselleştirme kavramı ve eğitimdeki önemi; bireyselleştirme için yapılması gerekenler: müfreda- ta dayalı değerlendirme, kaba değerlendirme, ölçüt bağımlı ölçme aracı hazırlama, değerlendirmede uyulması gereken kurallar; uzun dönemli ve kısa dönemli öğretim amaçları belirleme; kaynaştırma/ bütünleştirme için sınıf ve okullarda yapılabilecek düzenlemeler; öğretimi uyarlama; kaynaştırma/ bütünleştirme sınıflarında bireyselleştirme ve uyarlama örnekleri.

Sürdürülebilirlik kavramı ve kullanım alanları; sosyal bilimler ve fen bilimleri yönünden sürdürüle- bilirlik; toplumsal değişme bağlamında sürdürülebilirlik; eğitim ve sürdürülebilirlik; insanlığın ge- leceği ve sürdürülebilirlik; göç, yoksulluk ve eşitsizlik; sürdürülebilir çevre; ekoloji, küresel çevre sorunları ve sürdürülebilirlik; doğayla uyum içerinde sürdürülebilir toplum; nüfus, ekonomik sis- tem ve doğal çevre; teknolojik gelişmeler, tüketim alışkanlıkları ve çevre; sosyal sorumluluk çalış- maları, somut ve somut olmayan kültürel miras yönünden sürdürülebilirlik; insan-doğa ilişkilerinin sürdürülebilirlik ekseninde yeniden düşünülmesi.

Yetişkin eğitiminin tanımı ve kapsamı; yetişkin eğitimiyle ilişkili kavramlar (sürekli eğitim, halk eği- timi, yaygın eğitim, mesleki eğitim vd.); Türkiye’de yetişkin eğitiminin tarihsel gelişimi; yetişkin eği- timiyle ilgili yaklaşım ve modeller; yetişkinler ve öğrenme; hayat boyu öğrenmenin amacı, kapsamı ve tarihsel gelişim; Türk eğitim sisteminde hayat boyu öğrenme uygulamaları.

Zihin yetersizliği ve ilişkili diğer alanlar; disiplinler arası çalışma alanları işbirliği kavramları; işbirli- ğinde ekip üyeleri ve özellikleri; işbirliğinin gerekliliği ve önemi; ekip çalışmasında temel prensipler; ekip çalışması kuramları; Türkiye’deki disiplinler arası çalışma durumu; Türkiye’de ekip çalışması; güncel sorunların değerlendirilmesi; güncel sorunlara çözüm önerileri.

Zihin yetersizliği olan çocukların öğrenme biçimleri; bireyselleştirme kavramı ve eğitimdeki önemi; bireyselleştirme için yapılması gerekenler; öğretimi uyarlama; öğretimin içeriğinde yapılan uyarla- malar; öğretimin sunumunda yapılan uyarlamalar; özel eğitim sınıflarında ve okullarında bireysel- leştirme ve uyarlama örnekleri; kaynaştırma/bütünleştirme sınıflarında bireyselleştirme ve uyarla- ma örnekleri; akademik ve akademik olmayan alanlara yönelik uyarlama örnekleri.

Temel kavramlar; dikkat eksikliği olan bireyler, dikkat eksikliğinin belirtileri dikkat eksikliğinde ebeveyn yaklaşımları, dikkat eksikliğinde öğretmen yaklaşımları, hiperaktivite, hiperaktif çocuk, hiperkativitenin bulguları, tanısı, hiperaktif çocuğa evde ve okulda yaklaşım, hiperaktif çocuklarla çalışma yolları ve tedavi süreci.

Doğal öğretimin doğası ve özellikleri; doğal öğretimin kuramsal temelleri; yararları ve sınırlılıkları; doğal öğretim stratejileri; çevresel düzenlemeler; fırsat öğretimi; talep etme yaklaşımı; doğal dil paradigması; doğal öğretimin planlanması; doğal öğretimde veri toplama; ailelerle çalışma; erken müdahale programlarında doğal öğretim süreci: temel tepki öğretimi, etkileşim temelli erken ço- cuklukta müdahale programı, Denver erken başlama modeli.

Yüksek işlevli otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin özellikleri; yüksek işlevli otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin öğretiminde kullanılan yöntemler; video modelle öğretim; akran öğreti- mi; doğal öğretim yöntemleri; fırsat öğretimi, replik silikleştirme; sosyal öykülerle öğretim; kendini yönetme stratejileri; amaç belirleme, kendine ön uyaran verme, kendini izleme, kendini değerlen- dirme, kendine yönerge verme, kendini pekiştirme.

Özel yetenek hakkında bilinen yaygın yanlışlar ve doğruları; özel yetenekli çocukların özellikleri; özel yetenekli çocukların yasal hakları; özel yetenekli çocukların eğitiminde aile rolleri; özel yetenekli ço- cuğun ailesinde iletişim: çocuk-ebeveyn iletişimi, kardeş iletişimi; ailelerin özel yetenekli çocuktan beklentileri ve etkileri; özel yetenekli çocuk ailelerinin eğitiminde tartışma grupları

Görme yetersizliği olan bireyler için yardımcı teknolojinin birçok yönünü değerlendirme; uyarlanmış yazılım, donanım ve çevresel aygıtlar; bilgiye erişmek, öğrenmeyi ve günlük yaşam aktivitelerini desteklemek için görme yetersizliği ve/veya ek yetersizliği olan çocuklara ve yetişkinlere yardımcı olan çeşitli teknolojiler; ulaşılabilen teknoloji ile doğrudan deneyim kazanma; teknolojiye erişimde ilgili mevzuat, finansman, değerlendirme ve öğretim stratejileri.

İşitme anatomi ve fizyolojisi; işitme kaybının sınıflandırılması; işitme kaybının türü ve derecesine göre kişi üzerindeki etkileri; işitme testleri; yeni doğan işitme tarama programı ve tanı yaşı üzerine etkisi; işitme cihazları: parçaları ve işlevleri, işitme cihazının yetersizlikleri, kişisel FM sistemleri, sınıf merkezli yükseltici sistemler, elektromanyetik indüksiyon sistemleri; koklear implantlar: par- çaları, işlevleri, kullanımı, koklear implant adaylık kriterleri, koklear implantlar ve işitme cihazları arasındaki farklar; erken cihaz ve implantasyonun önemi: nöroplastisite, dil ve dinleme becerileri arasındaki ilişki, uyarıcı çevre, anlamlı uyaran kullanımı.

Erken dönemde oluşan işitme kaybının dil, konuşma, bilişsel ve duygusal gelişim üzerindeki etkile- ri; çocuğun desteklenmesinin önemi; işitme yetersizliği olan çocuk için anne-bebek rutinleri içinde öğrenme; sözlü iletişim geliştirici yetişkin davranışları; dinlemeyi öğrenme ve sözlü dil geliştirme stratejileri; erken dönem eğitim modelleri; erken çocuklukta değerlendirme öğrenme amaçları; oyun içinde öğrenme fırsatları yaratma: çocuk merkezli yaklaşım, konu temelli yaklaşım; proje te- melli program yaklaşımı; oyun içinde öğrenme anlayışı: dil ve okuma yazma; yaratıcı ifade, sağlıklı yaşam anlayışı, bilişsel yeterlilik.

Sosyal beceriyi tanımlama; sosyal becerilerin önemi; sosyal becerilerin yararları; sosyal becerinin öğrenilmesi; sosyal beceri öğretiminin unsurları; sosyal beceri öğretiminde dikkat edilecek nokta- lar; sosyal beceri öğretiminde kullanılan yöntemler; sosyal beceri öğretimine hazırlık; sosyal beceri öğretimi planlama; sosyal beceri öğretimi taslağı hazırlama; sosyal beceri öğretimini uygulama.

Zihin yetersizliği olan öğrencilerde akademik becerilere yönelik teknoloji destekli uygulamalar: okuma, yazma, matematik becerilerine yönelik uygulamalar; zihin yetersizliği olan öğrencilerde akademik olmayan becerilere yönelik teknoloji destekli uygulamalar: sosyal beceri, günlük yaşam becerileri; farklı teknolojik araçların zihin yetersizliği olan öğrencilerle kullanımı; akıllı tahta, ma- saüstü, dizüstü, tablet, akıllı telefon gibi teknolojik araçları zihin yetersizliği olan öğrenciler için teknoloji destekli öğretime uygulama örnekleri.

Öğrenme güçlüğü ve okuma; okuma güçlüğü ve belirtileri; okuma güçlüğünün değerlendirilmesi; kelime tanıma ve okuma gelişimi; doğru ve hızlı okuma; okuduğunu anlama; kelime dağarcığı ve önemi; okuma güçlüğünde araştırma temelli yöntemler; sınıf uyarlamaları; örnek uygulamalar.

Öğrenme güçlüğünün erken çocukluk dönemi belirtileri; risk unsurları ve gelişimsel destek; erken okuryazarlık becerileri ve erken müdahale; dil becerilerinde gecikme ve erken müdahale; fiziksel etkinliklerde gecikme ve erken müdahale; öğrenme güçlüğü olma riski taşıyan çocuklara yönelik erken müdahale programı örnekleri; ilkokul döneminde tanılama öncesi yapılması gerekenler; mü- dahaleye tepki modeli; öğrenme güçlüğünde değerlendirme

Otizm spektrum bozukluğu olan öğrencilerde akademik becerilere yönelik teknoloji destekli uygu- lamalar: okuma, yazma, matematik becerilerine yönelik uygulamalar; otizm spektrum bozukluğu olan öğrencilerde akademik olmayan becerilere yönelik teknoloji destekli uygulamalar: sosyal be-ceri, günlük yaşam becerileri; farklı teknolojik araçların otizm spektrum bozukluğu olan öğrenci- lerle kullanımı; akıllı tahta, masaüstü, dizüstü, tablet, akıllı telefon gibi teknolojik araçları otizm spektrum bozukluğu olan öğrenciler için teknoloji destekli öğretime uygulama örnekleri.

Özel yetenekli bireylerin özellikleri; özel yetenekli bireylerin ihtiyaçları: özel yetenekli bireylerin sosyal ve duygusal ihtiyaçları, özel yetenekli bireylerin eğitsel ihtiyaçları; üstün zekâ etiketi: etike- tin olumlu yansımaları, etiketin olumsuz yansımaları; üstün yeteneklilerde sosyal gelişim: akran ilişkileri, aile içi ilişkiler, öğretmen ilişkileri, yalnızlık, sosyal kabul; üstün yeteneklilerde duygusal gelişim: eş zamanlı olmayan gelişim, kaygı, depresyon, intihar eğilimi; üstün yeteneklilerde kişilik gelişimi: benlik algısı, özgüven; özel gruplara danışmanlık: öğrenme güçlüğü, hiperaktivite-dikkat eksikliği, akademik danışmanlık: düşük başarı, çoklu potansiyellik, motivasyon, mükemmelliyet- çilik; kariyer danışmanlığı.

Az gören çocukların ve yetişkinlerin görsel işlevlerini değerlendirmeyi planlama ve değerlendir- meye yönelik stratejiler; işlevsel görme değerlendirmesi aracı ve örnek işlevsel görme değerlen- dirmesi; işlevsel görme değerlendirmesi sonuçlarına göre çevresel ve eğitsel uyarlamalar; işlevsel görme değerlendirmesi sonucunu raporlaştırma; öğrencinin öğretmeni/diğer uzmanlar ve aileye bilgi verme, önerilerde bulunma; az gören öğrencinin görme becerilerini desteklemek için ev/okul/ dış ortamlar için eğitsel destek planı oluşturma; destek planını uygulama.

Görme yetersizliği olan çocuğa sahip ebeveynlerin evde, okulda, işyerinde ve toplumda çocukları- nın bağımsızlığını üst düzeye çıkarmak için yapılabilecekleri; ailelerin desteklenmesi; ailenin evde, okulda ve toplumda öğrenmeyi teşvik etmesi, çocuğun eğitim planlamasında etkin bir rol alması; erken müdahale ve ilkokul dönemi için aile destek planı; ergenlik öncesi ve ergenlik dönemi aile destek planı; yetişkinliğe başarılı bir geçiş için aileye öneriler.

Dil edinimine katkıda bulunan unsurlar ve işitme yetersizliği olan çocukların dil gelişiminde sorun- lara yol açan nedenler: dil gelişim kuramları ve işitme yetersizliği olan çocukların dil edinimlerinin özellikleri, işitme yetersizliği olan çocukların dil edinimleri sürecinde karşılaştıkları sorunlar; söz öncesi ve sözel dönemlerde işitme yetersizliği olan çocukların dil gelişiminin temel aşamaları: ses- bilgisi, biçimbirim bilgisi, sözdizimi, anlam bilgisi ve kullanım gelişimi.

Temel kavramlar: ilköğretimin amaçları, ilköğretim ilkeleri, ilköğretim programın uygulanması ile ilgili genel esaslar; ilköğretim öğretim programlarını inceleme; öğretim programlarını farklı düzey- lerde işitme yetersizliği olan öğrencilere uyarlama; ünitelendirilmiş yıllık plan; öğretim programla- rında kullanılan özel öğretim yöntemleri: doğal işitsel-sözel yöntem, anlatım yöntemi, soru-cevap tekniği, tartışma yöntemi, problem çözme yöntemi, gösterip yaptırma yöntemi, işbirliğine dayalı öğrenme yöntemi, gezi yöntemi, gözlem yöntemi, laboratuvar yöntemi, drama yöntemi.

Kavramı tanımlama; kavram çeşitleri; kavramların yararları; çocukların kavramı öğrenmesi; kav- ram öğretiminin unsurları; kavram öğretiminde dikkat edilecek noktalar; kavram öğretiminde kul- lanılan yöntemler; doğrudan öğretim modeli; yanlışsız öğretim; eş zamanlı ipucuyla öğretim; kav-ram öğretiminde değerlendirme ve planlama; kavram öğretimini uygulama.

Özel öğrenme güçlüğü ve öğrenme problemleri; öğrenme ve öğrenmeyi destekleyici stratejiler; öğ- renme stratejilerinin öğretimi; motivasyonu artırıcı stratejiler; dikkati artırıcı stratejiler; hatırlamayı geliştirici stratejiler; zaman yönetimi stratejileri; bilgiyi düzenleme stratejileri; sınav/test stratejile- ri; dinleme ve not tutma stratejileri; kendini düzenleme stratejileri; örnek uygulamalar.

Otizm spektrum bozukluğu ve davranış yönetimi yaklaşımları: uygulamalı davranış analizi ve biliş- sel davranışsal yaklaşım; davranış, davranışın özellikleri ve işlevleri; otizm spektrum bozukluğuna özgü davranış problemleri; sık görülen davranış problemleri: iş birliği yapmama, öfke nöbetleri, streotipik davranışlar, kendine zarar verme; seyrek görülen davranış problemleri: uyku bozuklukla- rı, yemeyi reddetme ve diğerleri; davranış problemleri ile başetme: öncül temelli stratejiler; sonuç temelli stratejileri.

Sosyal beceri kavramları; sosyal yeterlilik ile ilgili kavramlar; sosyal yeterlilik ve sosyal beceriler; sosyal beceri yetersizlikleri; sosyal becerilerin değerlendirilmesi; otizm spektrum bozukluğu ve sosyal beceriler; sosyal beceri öğretiminde kullanılan yöntemler; sosyal beceri öğretiminde prog-ram hazırlama; uygulama örnekleri; kalıcılık ve genellemenin sağlanması.

Özel eğitim alanı içerisinde özel yetenekliler; özel yeteneklilerin ailelerle işbirliği ve önemi; özel yeteneklilerin eğitiminde yönetici, okul ve aile işbirliği; özel yeteneklilerin eğitiminde okullar ve okul sonrası programlar arasında işbirliği ve önemi; özel yeteneklilerin eğitiminde branş öğretmenleri arasında işbirliği; özel yeteneklilerin eğitimine çalışma hayatından katkılar.

Erken çocukluk döneminde özel yeteneğin belirtileri; erken çocukluk döneminde özel yeteneğin özellikleri; erken tanılamanın önemi; erken çocukluk döneminde tanılama yöntem ve yaklaşımları; erken çocukluk döneminde özel yetene potansiyeli olan çocuklarla yönelik eğitsel etkinlikler.

Görme yetersizliği olan öğrencilere uygun hizmetleri geliştirme ve yönlendirme; öğrencinin gerek- sinimleri doğrultusunda gerektiğinde ekip kurma ve ekibe liderlik yapma; eğitim ve destek hiz- metler sunan diğer uzmanlarla (fizyoterapist, göz doktoru vb) birlikte çalışma; işbirliğinde dikkat edilmesi gerekenler; aile ve diğer uzmanlarla sağlıklı iletişim kurma; iyi bir iletişim için bireysel özellikleri anlama; bireyler arası anlaşmazlık ve çalışmalarda kriz yönetimi.

Sosyal gelişimdeki farklılıklar ve görme yetersizliği olan öğrencilerin sosyal gelişim özellikleri ve gereksinimleri; görme yetersizliği olan öğrencilere sosyal beceri öğretmede kullanılan öğretim yöntem ve stratejileri; görme yetersizliği ve ek yetersizliği olan öğrencilere sosyal beceri öğretimin- de değerlendirme ve öğretim planı hazırlama.

Program inceleme: işitme yetersizliği olan öğrencilerin devam ettiği özel eğitim okullarında ve kaynaştırma/bütünleştirme uygulamalarında kullanılan ilgili dönemin eğitim programını inceleme, işitme yetersizliği olan öğrencilerin dil ve bilgi düzeylerine göre üniteleri uyarlama, konu açılımları doğrultusunda amaçlar geliştirme; uygun birebir eğitim planı hazırlama; grup dil dersi planı hazırla- ma; hazırlanan planları değerlendirme.

şitme yetersizliği olan bireylerde çok disiplinli ekiple çalışma modeli, kapsamlı uzmanlık modeli; profesyonellik becerileri kazandırma; disiplinlerarası ekip oluşturma; etkili iletişim becerileri ka- zandırma; ekiple planlama, uygulama, değerlendirme; ailelerle iş birliği; diğer uzmanlarla iş birliği; kurumlarla iş birliği: okul- özel özel eğitim merkezi-rehberlik araştırma merkezi iş birliği; iletişim ve koordinasyon.

Ergenliğin doğası; ergenlikte fiziksel değişiklikler; ergenlikte psikolojik değişiklikler; ergenlikte duygusal değişiklikler; ergenlikte zihinsel değişiklikler; ergen sağlığı; ergenlikte sağlık sorunları; ergen bilişi; Piaget’in kuramı; bilgi işleme süreci; cinsel gelişim; cinsel eğitim; zihin yetersizliği olan ergenlerin cinsel gelişim özellikleri; zihin yetersizliği olan ergenlere yönelik cinsel eğitim uygula- maları.

0. Erken çocuklukta gelişim; erken çocukluk döneminin özellikleri; erken müdahalede yaklaşımlar; erken müdahale program türleri: eve, kuruma hem eve hem kuruma dayalı erken müdahale prog- ramları; erken müdahale program özellikleri; uluslararası ve ulusal zihin yetersizliğine yönelik er- ken müdahale programları; Türkiye’deki güncel erken müdahale programları (Küçük Adımlar, POR- TAGE, GEDEP, ETEÇOM vb.).

Toplumsal yaşama geçiş; yetişkin zihin yetersizliği olan bireyler ve aileleri; yetişkinlere hizmet su- nan sivil toplum örgütleri; mesleki becerilerin gelişimi; temel iş becerilerinin kazandırılması; istih- dam edilebilirlik becerileri; aileden ayrılma; serbest zaman etkinlikleri; bağımsız yaşama geçişin planlanması.

Öğrenme güçlüğü ve matematik; matematik gelişimi; matematik güçlüğünün nedenleri; matematik güçlüğünün belirtileri; matematik güçlüğünün değerlendirilmesi; değerlendirme araçları; matema- tik güçlüğünde araştırma temelli müdahale yöntemleri; sınıf uyarlamaları; örnek uygulamalar.

Temel kavramlar, öğrenmeyle ilgili temel kavramlar ve öğrenmenin özellikleri, öğrenmenin aşamaları ve özellikleri, beceri öğretimi ile ilgili temel kavramlar (beceri analizi hazırlama, değerlendirme vb.) ve özellikleri, doğrudan öğretim yöntemiyle ilgili temel kavramlar ve özellikleri, aşamalı yar-dımla öğretim ve özellikleri; doğal ortamda kullanılan öğretim yöntemleri ve özellikleri; özbakım ve bağımsız yaşam becerileri ve özellikleri; sosyal beceriler ve özellikleri; iş ve meslek becerileri ve özellikleri; beceri öğretimine ailenin katılımını sağlamak üzere izlenecek yollar; video teknolojisiyle öğretim ve özellikleri.

Özel yetenekli öğrencilerin özellikleri; özel yetenekli öğrencilerde etiketin öğrenmeye etkileri: etiketin öğrenmeye olumlu etkileri, etiketin öğrenmeye olumsuz etkileri; özel yetenekli öğrencilerin öğrenme ihtiyaçları; özel yetenekli öğrencilerde öğrenme stratejileri.

Yaratıcılık tanımlar ve kuramları: yaratıcılık mitleri, yaratıcılık tanımları, yaratıcılık tipleri ve derece- leri, yaratıcılık ve zekâ ilişkisi, yaratıcılık kuramları; yaratıcılığın gelişimi: yaratıcı kişilerin bilişsel ve kişilik özellikleri, yaratıcılığı engelleyen etkenler, çocuklarda yaratıcılığın gelişimi, yaratıcı çocukların özellikleri, yaratıcılık ile aile, zaman ve yaş ilişkisi; yaratıcılığın geliştirilmesi ve yaratıcı düşünme teknikleri: yaratıcılığı geliştiren bilişsel, duygusal, tutumsal, kişilerarası, çevresel boyutlar, yaratıcı düşünme becerisini geliştiren teknikler.

İnsanın gelişim seyri, yetişkinlikten yaşlılığa motor gelişimi, bilişsel, duyu ve algılamada, fizyolojide ve sosyal gelişmede normatif değişiklikler; görmenin kritik önemi ve görmedeki değişimin yetişkin üzerindeki etkisi; demografik eğilimler ve yaşlı insanlara sağlanan hizmet ağı; yetişkin bireylerle çalışma sırasında dikkat edilmesi gereken hususlar; yetişkin görme yetersizliği olan bireylere bra- ille okuma yazma, bağımsız hareket ve yönelim becerileri öğretimi; bağımsız yaşamı destekleyici becerilerin öğretimi: yemek becerileri, evde ve dışarda güvenlik teknikleri, temel yemek hazırlama, temizlik becerileri, temel ev aletlerinin kullanımı, diyabetik yönetim, yasal haklar, hastane, banka gibi kamu kuruluşlarına erişim ve kullanım, bakım ve hijyen, ulaşım ve toplu taşıma kullanımı, giysi bakımı, alışveriş, para tanıma ve yönetimi, ilaçları tanıma ve kullanımı, boş zaman aktiviteleri ve bu aktivitelere erişim.

İşaret dilinin dil bilimsel özellikleri ve çevre: özellikler, harfler, tanımlar ve kullanım, kendisi ile ilgili işaretler, çevre ile ilgili işaretler, cümle kurma; okul ve eğitim işaretleri: eğitim araçları, sayılar ve matematik işaretleri, ölçüler; gıda ve giyim işaretleri: yemek- meyveler-sebzeler-bakliyat vb. isim-leri, giyecekler; Türk işaret dili dilbilgisi kavramları: isimler, fiiller, sıfatlar, zıt anlamlılar; duygular ve eşyalar: duygular, renkler, ev ve ev eşyaları; zaman: takvim, saat, zaman zarfları; trafik ve canlılar: taşıtlar ve trafik işaretleri, canlılar; meslekler: spor terimleri, coğrafi terimler, devletler; karşılıklı konuşma: anlamlı cümleler, karşılıklı konuşma.

Öğrenme güçlüğünde gözlemlenen davranış problemleri; duygu davranış bozukluğu ve öğrenme güçlüğü ilişkisi; davranış problemlerinde bütüncül değerlendirme; öğrenme güçlüğü olan çocuk- larda davranış değiştirme yaklaşım ve teknikleri; akademik, sosyal ve psikolojik desteğin davranış problemlerine etkisi; davranış problemlerine müdahalede okul, aile ve çevre işbirliği.

Öğrenme güçlüğü olan çocukların akademik becerilerini desteklemeye yönelik geliştirilmiş destek eğitim programları; öğrenme güçlüğü olan çocukların akademik olmayan becerilerini destekleme- ye yönelik geliştirilmiş destek eğitim programları; destek eğitim programlarının unsurları; destek eğitim programları ile ilgili bilimsel çalışmalar.

Öğrenme Güçlüğü ve ilişkili diğer alanlar; disiplinler arası çalışma alanları işbirliği kavramları; işbir- liğinde ekip üyeleri ve özellikleri; işbirliğinin gerekliliği ve önemi; ekip çalışmasında temel prensip- ler; ekip çalışması kuramları; Türkiye’deki disiplinler arası çalışma durumu; Türkiye’de ekip çalışma- sı; güncel sorunların değerlendirilmesi; güncel sorunlara çözüm önerileri.

Öğrenme güçlüğü ve yazma; yazma gelişimi; yazılı anlatım; yazma güçlüğünün nedenleri; yazma güçlüğünün belirtileri; yazma güçlüğünün değerlendirilmesi; değerlendirme araçları; yazma güçlü- ğünde araştırma temelli müdahale yöntemleri; sınıf uyarlamaları; örnek uygulamalar.

Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara yönelik uygulamalar: kapsamlı uygulamalar, odaklan- mış uygulamalar; kapsamlı uygulama modelleri: özellikleri, uygulamalı davranış analizine dayalı kapsamlı uygulama örnekleri, gelişimsel ilişki temelli kapsamlı uygulama örnekleri, diğer kapsam- lı uygulama örnekleri; erken yoğun davranışsal müdahale programı: özellikleri, kapsamı, öğretim yöntemleri, uygulaması, sonuçları; Türkiye’deki uygulamalı davranış analizine dayalı kapsamlı uy- gulama modelleri: OÇİDEP örneği, PCDI örneği; odaklanmış uygulamalar: özellikleri, bilimsel da-yanaklı uygulamalar, umut vaadeden bilimsel dayanaklı uygulamalar, bilimsel dayanaklı olmayan uygulamalar.

Düşünme becerisi: sarmal düşünme modeli, gelişimsel düşünme süreci, karmaşık düşünme stra- tejileri; düşünme ve öğretim: düşünme ve müfredat; bir öğretim aracı olarak sorular, sınıf tar- tışmaları, öğretim becerilerini geliştirmede kendini değerlendirme; öğretim becerilerini geliştirme modelleri; eleştirel düşünme stratejileri: stratejilerin teorik ve felsefik alt yapısı, kavram gelişimi, veri yorumu, genellemelerin uyarlanması, çatışma çözümü.

Özel yetenekli öğrencilerin özellikleri; özel yetenekli öğrencilerin duyuşsal ihtiyaçları; özel yetenek- lilerin kendisine karşı farkındalık eğitimi; özel yeteneklilerde empati eğitimi; özel yeteneklilerde aşırı duyarlılıkla baş etme; özel yeteneklilerde olumlu mükemelliyetçilik: özel yeteneklilerde olumlu mü- kemelliyetçilik geliştirme, özel yeteneklilerde olumsuz mükemelliyetçilikle baş etme.

Braille kısaltmalı ya da kısaltmasız braille okuma ve yazma; braille matematik ve fen sembollerini okuma yazma; braille okuma yazmada teknoloji araçlarını tanıma; ulaşılabilen teknolojik araçları (bilgisayarda sesli program, braille yazıcıyı vb.) kullanmayı öğrenme.

İletişim: iletişimin tanımı, insanlar arası iletişim, işiten çocuklarda iletişim yolları ve iletişim bece- rileri; konuşmaya dayalı sözel dilin sosyal, entelektüel ve eğitsel gelişimdeki önemi; dil: dil edinim kuramları, alıcı ve ifade edici dil; konuşma: konuşmanın algılanması ve üretimi, işitme engelli ço- cukların konuşma özellikleri; dinleme: dil ediniminde dinlemenin önemi, dinlemeyi kolaylaştırıcı or- tamlar, dinlemeyi destekleyici cihazlar; sınıf ortamında iletişim: işitme engelli çocuklarla kullanılan iletişim yöntemleri.

Koklear implantların özellikleri; koklear implant ameliyatı öncesi değerlendirme; ameliyat sonrası konuşma işlemcilerinde programlama stratejileri; ameliyat sonrası çocuğun işitmesinin değerlen- dirilmesi; gelişiminin kontrolü; koklear implantta arıza saptama; dinleme becerilerinin gelişiminde basamaklar; dinleme becerilerinin gelişmesi için uygulanan eğitim örnekleri; dinleme eğitimi prog- ramı hazırlama ve uygulama; dinleme eğitimi hazırlanırken göz önünde tutulması gereken unsurlar.

0. Çoklu yetersizlikler; çoklu yetersizliğin yaygınlığı; çoklu yetersizliği olan çocukların özellikleri; çoklu yetersizliği olan çocukların bilişsel özellikleri; çoklu yetersizliği olan çocukların davranışsal özellik- leri; çoklu yetersizliği olan çocukların duygusal özellikleri; çoklu yetersizliği olan çocukların eğitimi; çoklu yetersizliği olan çocukların eğitim ortamları; çoklu yetersizliği olan çocuklar ve kaynaştırma; çoklu yetersizliği olan çocuklara akademik becerilerin öğretimi; çoklu yetersizliği olan çocukların öğretimlerini planlama; çoklu yetersizliği olan çocuklara öğretim planı hazırlama.

İş ve meslek becerileri; özel gereksinimli bireylerin istihdamlarının yaygınlığı; iş ve meslek beceri- lerinin özellikleri; özel gereksinimli bireylere iş ve meslek becerilerinin öğretimi; iş ve meslek be- cerilerinin öğretimi ile ilgili yaklaşımlar; iş ve meslek becerilerinin öğretiminde yöntemler; iş ve meslek becerilerinin öğretimi ile ilgili araştırmalar; iş ve meslek becerilerinin öğretimi ile ilgili örnek uygulamalar; iş ve meslek becerilerinin öğretimi için geçiş planı hazırlama; iş ve meslek ile ilgili gerekli becerileri kazandırma; özel gereksinimli bireyleri iş ve mesleğe hazırlama; özel gereksinimli bireyleri iş ve mesleğe yerleştirme.

İletişim kavramı ve iletişimin öğeleri; otizm spektrum bozukluğuna özgü iletişim özellikleri ve sorunları; alıcı dil ile ilgili sorunlar; ifade edici dil ile ilgili sorunlar; alternatif iletişim sistemleri: teknoloji gerektirmeyen, düşük ve yüksek teknoloji gerektiren alternatif iletişim yöntemleri; işaret sistemleri; görsel destek sistemleri; iletişim klasörü; iletişim panosu; yazı tahtası; alternatif iletişim sistemleri; görsel çizelgeler; nesne eşleme; fotoğraf, yazılı etkinlik çizelgeleri.

Otizm spektrum bozukluğu ve ilişkili diğer alanlar; disiplinler arası çalışma alanları işbirliği kavram- ları; işbirliğinde ekip üyeleri ve özellikleri; işbirliğinin gerekliliği ve önemi; ekip çalışmasında temel prensipler; ekip çalışması kuramları; Türkiye’deki disiplinler arası çalışma durumu; Türkiye’de ekip çalışması; güncel sorunların değerlendirilmesi; güncel sorunlara çözüm önerileri.

Otizm spektrum bozukluğu; otizm spektrum bozukluğu olan bireyler için temel beceriler; otizm spektrum bozukluğunda temel becerilerin öğretimi: eşleme becerilerinin öğretimi, sınıflama be- cerilerinin öğretimi, temel taklit becerilerinin öğretimi, iki basamaklı taklit becerilerinin öğretimi, temel alıcı dil becerilerinin öğretimi, iki basamaklı alıcı dil becerilerinin öğretimi, ortak dikkat be- cerilerinin öğretimi, ifade edici dil becerilerinin öğretimi; temel becerilerin öğretiminde yöntem ve teknikler: ayrık denemeli öğretim, temel tepki öğretimi, pekiştirme, ipucu sunma, hata düzeltme.

Yanlışsız öğretimin temel felsefesi; tepki ipucu yöntemleri: eşzamanlı ipucuyla öğretim, sabit bek- lemeli süreli öğretim, aşamalı yardımla öğretim, artan bekleme süreli öğretim, ipucunun giderek artırılması ile öğretim, ipucunun giderek azaltılması ile öğretim, uyaran uyarlamaları: uyarana şekil verme ile öğretim, uyaran silikleştirme yoluyla öğretim; yanlışsız öğretim yöntemleri ile öğretimi planlama; veri toplama.

Özel yetenekliler için eğitim programı nasıl olmalı?; özel yeteneklilere yönelik program farklılaştır- ma stratejileri; ÜYEP öğretim programı modeli; paralel öğretim programı modeli; Purdue üç evre modeli; üçlü zenginleştirme döner kapı modeli; Discover program modeli; yetenekler sınırsız mo-deli, bütünleşik öğretim modeli; otonom öğrenen modeli; özel yetenekliler için eğitim programı de- ğerlendirme süreci.

Tanılamanın amacı: tanılama nedenleri, tanılama zamanı ve aşamaları; tanılama ilkeleri; tanılama yöntemleri: norm tabanlı tanılama, örneklem tabanlı tanılama, ölçüt tabanlı tanılama; tanılama yaklaşımları: bireye dayalı tanılama, programa dayalı tanılama; tanılama süreci: tanılama sürecini oluşturan evreler, uygulanan programa göre tanılama süreci; zekâ ölçekleri: zekâ ölçeklerinin temel yapısı, yaygın olarak kullanılan zekâ ve yetenek ölçekleri: Anadolu-Sak zekâ ölçeği, Weschler zekâ ölçekleri, Stanford Binet zekâ ölçekleri, Raven zekâ ölçekleri; tanılamada güncel sorunlar: yüzde sorunu, eşit olmayan temsil sorunu, tavan etkisi.

Yönelim ve yönelim becerilerinin öğretimi; iç ve dış çevresel kavramların öğretimi; ipucu (duyum- sal ipuçları), işaret (çevresel ipuçları) kavramları, ilkeleri, önkoşulları ve öğretim planları; arama yöntemleri, ölçme becerisi, pusula yönlerinin ve bina içi ile bina dışı numaralama sistemlerinin il-keleri, önkoşulları ve öğretim planlarının hazırlanması; yönelim ve bağımsız hareket becerilerinin tanımadığı çevrelerde problem çözme amacıyla kullanılmasının öğretimi; bağımsız hareket bece- rilerinin öğretimi; (korunma teknikleri, rehber becerileri, baston becerileri vb.) bağımsız hareket becerilerinin analizleri ve ölçü araçlarının hazırlanması; edinim, akıcılık ve genelleme aşamalarında öğretim süreçlerinin oluşturulması; az görenler ve birden fazla yetersizliği olan öğrencilere yönelik uyarlamalar; rota öğretimi.

Aile sistemi; işitme kaybının çocuk gelişimindeki etkisi; işitme kayıplı çocuğun aile sistemi üzerin- deki etkisi; işitme kaybının erken dönem dil gelişimi üzerindeki etkisi; erken tanı; cihazlanma/imp- lantın önemi; işitme kayıplı çocukla etkileşim; anlamlı etkileşim ortamı yaratma; günlük rutinlerin dil destekleme amaçlı kullanımı; oyunun dil gelişimi amaçlı kullanımı; ailenin oyun kurma becerile- rini destekleme; aile eğitimi planı hazırlama ve uygulama; işitme kaybına ek engeli olan çocukların aile eğitimi; yetişkin eğitimi olarak aile eğitimi